Chi tiết

mã vạch

Trong các cửa hàng lớn, các siêu thị, trên vật phẩm, bao bì hàng hóa, thường phía dưới của bao bì, vật phẩm có vùng vạch màu thẳng xen kẽ khoảng trắng song song, dưới vạch có thể là những con số. Đó là mã số mã vạch của vật phẩm, hàng hóa.

Mã số mã vạch là một sáng chế, sáng tạo trong quản lý, hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại, giới thiệu sản phẩm, hàng hóa, thương hiệu của con người, giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ. Truyền tải, lưu trữ thông tin bằng ký tự vạch được quy định, quy ước về kích thước, thứ tự để biểu đạt các mẫu tự, các con số, (gọi là mã hóa bằng vạch), máy quét có thể đọc được.

Mã vạch có thể mã hoá đủ loại thông tin, được ứng dụng rộng rãi cho các doanh nghiệp, các nhà sản xuất, sản phẩm, hàng hóa, như: Xuất sứ quốc gia, doanh nghiệp, nhà sản xuất; số hiệu linh kiện; số nhận diện người bán; nơi trữ hàng hoá; ngày nhận; tên hay số hiệu khách hàng; giá cả món hàng; số hiệu lô hàng và số xê ri; số hiệu đơn đặt gia công; mã nhận diện tài sản; số hiệu đơn đặt mua hàng, v.v.. Mã số mã vạch giúp cho việc phân định nhanh hàng hóa, trong quá trình luân chuyển hàng hóa từ người sản xuất, qua bán buôn, lưu kho, phân phối, bán lẻ tới người tiêu dùng. Thuận lợi và nâng cao năng suất, hiệu quả trong bán hàng và quản lý từ sản xuất tới tiêu dùng. Giúp phân biệt được nhanh chóng và chính xác các loại hàng hóa khác nhau qua các phương tiện máy móc, công nghệ. Khi có mã vạch trên sản phẩm, một số thông tin bằng chữ ngoài bao bì có thể được loại bỏ: chữ viết quốc gia, nơi sản xuất, ngày sản xuất…

Hiện nay, trong thương mại trên toàn thế giới chủ yếu áp dụng hai hệ thống mã số hàng hóa sau:

- Hệ thống UPC (Universal Product Code) là hệ thống thuộc quyền quản lý của Hội đồng mã thống nhất Mỹ UCC (Uniform Code Council, Inc.), được sử dụng từ năm 1970 và hiện vẫn đang sử dụng ở Mỹ và Canada.

- Hệ thống EAN (European Article Number) được thiết lập bởi các sáng lập viên là 12 nước châu Âu với tên gọi ban đầu là Hội EAN (European Article Numbering Association), được sử dụng từ năm 1974 ở châu Âu và sau đó phát triển nhanh chóng, được áp dụng trên thế ở hầu hết các nước giới. Chính vì lý do này nên từ năm 1977, EAN trở thành một tổ chức quốc tế với tên gọi EAN quốc tế (EAN International). EAN phát triển với mã quốc gia nên được sử dụng trên những sản phẩm lưu thông tòan cầu. Các tiêu chuẩn của EAN do Tổ chức EAN quốc tế quản lý. Để đảm bảo tính thống nhất và tính đơn nhất của mã số, mã quốc gia phải do tổ chức mã số vật phẩm quốc tế cấp cho các quốc gia là thành viên của tổ chức này. Mã số quốc gia của Việt Nam là 893.

Tuy nhiên cũng có nhiều loại mã số mã vạch khác nhau được sử dụng cho những mục đích khác nhau. Ngay cả Hệ thống EAN, hiện tại cũng được phát triển nhiều loại hình để việc sử dụng thuận lợi, tiện ích, hiệu quả hơn.

Mã doanh nghiệp do tổ chức mã số vật phẩm quốc gia cấp cho các nhà sản xuất là thành viên của họ.

Ở Việt Nam, các doanh nghiệp muốn sử dụng được mã EAN trên sản phẩm, hàng hóa của mình để xuất khẩu hay bán tại các siêu thị, phải là thành viên của Tổ chức Mã Số Mã Vạch Việt Nam, gọi tắt là EAN Việt Nam, để được cấp mã số doanh nghiệp.

Mã mặt hàng do nhà sản xuất quy định cho hàng hoá của mình. Nhà sản xuất phải đảm bảo mỗi mặt hàng chỉ có một mã số, không có bất kỳ sự nhầm lẫn nào.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của doanh nghiệp khi áp dụng mã số mã vạch là quản lý mã mặt hàng của mình theo nguyên tắc mỗi mã số tương ứng với một loại sản phẩm duy nhất, không được nhầm lẫn. Những sản phẩm khác nhau về tính chất, về khối lượng, về bao gói… đều phải được cho những mã số mặt hàng khác nhau. Những mã số này sẽ sử dụng lâu dài cùng với sự tồn tại của mặt hàng đó. Những mặt hàng này khi được cải tiến, thay đổi đều phải được cấp mã mặt hàng mới.

Hiện tại, Việt Nam, Chính phủ giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan quản lý nhà nước về EAN-VN. Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng là đại diện của EAN-VN và là thành viên chính thức của EAN quốc tế. Việc đăng ký và cấp MS-MV cho các doanh nghiệp để gắn trên các sản phẩm đều do cơ quan Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng quản lý, phân phối cho các tổ chức hợp pháp khác thực hiện hoặc cấp trực tiếp cho doanh nghiệp.

Mã số mã vạch của một sản phẩm, hàng hóa có ý nghĩa quan trọng. thể hiện giá trị, tiêu chuẩn, chất lượng, đo lường của sản phẩm, khả năng quản lý, tính cạnh tranh, minh bạch của doanh nghiệp. Sử dụng mã số mã vạch thể hiện tính hòa nhập thông qua thực hiện những quy định chung, chuẩn mực quốc tế về hàng hóa trên thị trường toàn cầu. Áp dụng và ứng dụng những kết quả về mã số mã vạch trên hàng hóa đem lại nhiều hiệu quả, tiện ích rất nhiều nước, nhất là các nước tiên tiến trên thế giới thực hiện. Các doanh nghiệp Việt Nam sớm chú trọng, tìm hiểu, quan tâm, sử dụng.

Khi mà, Mã số mã vạch được hiểu là một chỉ số của thương hiệu, rất giá trị không thể nhầm lẫn, tranh chấp của nhà sản xuất; là trình độ, niềm tự hào của doanh nghiệp và của quốc gia thì lúc đó sẽ có tự tin vươn ra biển lớn, tham gia hội nhập thị trường toàn cầu hóa hiện nay./.